Artis is de allereerste dierentuin van Nederland. In 1838 had het Zoölogisch Genootschap Natura Artis Magistra de doelstelling om liefde en zorg voor de natuur te stimuleren. Ze begonnen met een zoölogische bibliotheek en tentoonstellingen van opgezette dieren, skeletten en fossielen.
25 Cent
Voor 25 cent (nu €9,00) kon je vanaf 1852 Artis bezoeken, maar alleen in september. Ervoor mochten alleen rijke lui erin, discriminatie was toen heel gewoon. Mede omdat men schitterende gebouwen neerzette werd Artis in datzelfde jaar koninklijk.
Wist je dat de dieren van Artis zijn, maar de rest niet? Door financiële problemen verkocht de dierentuin vlak voor WOII het terrein met gebouwen aan Amsterdam. In 1941 raakte een geallieerde brandbom de dierentuin, maar miste de dieren. Veel mensen hebben zich tijdens de oorlog clandestien verschuild in Artis.
Illegaal bezoek Artis
Lange tijd waren illegale uitstapjes naar de dierentuin heel gewoon. De Nieuwe Prinsengracht sneed namelijk Artis doormidden. Je voer met een pont over. Schippers die de gracht professioneel gebruikten, gingen ’s nachts lekker de beest uithangen in Artis. Later is de gracht gesloten.
Dieren en vrijheid
Sinds de jaren negentig houden we dieren niet meer in kooien. Artis verminderde het aantal soorten om ruimte te scheppen voor andere dieren die nu vrijer kunnen rondlopen. De 140.000㎡ bestaat nu onder andere uit een: wolvenwoud, Afrikaanse savanne, Amerikaanse pampa, vlinderpaviljoen, lemureneiland, regenwoud, gierenvolière, insectarium en micropia.
Nog vrijer rondlopen kan ook. Artis is de Prisonbreak van Nederland. Er zijn zeker vier panda’s ontsnapt. In 2011 ging een rode panda stappen in hartje Amsterdam. Dezelfde beruchte panda ging uit zijn dak toen zijn dak in 2015 van zijn huis waaide en hij weer kon gaan feestvieren. Pelikanen zijn ook ware Houdini’s. Vanaf 2005 namen er vier de vleugels. Eentje kreeg de bijnaam Snelle Pelle. In 2018 maakte een trein een noodstop voor een gevluchte pelikaan.
Bomen over de dieren
De oudste boom van Amsterdam, de Heimans-eik, staat in Artis. Hij is circa 255 jaar. Men houdt Anne Frank in ere en plantte een zaailing van de witte kastanje die zij zag vanuit het Achterhuis. Omdat Artis bedreigde planten- en boomsoorten kweekt, waaronder de hoogste boomsoort de mammoetboom, is de dierentuin sinds kort een officiële botanische tuin.
De Amsterdamse dierentuin heeft zo’n 8.000 dieren. Per jaar overlijden er circa 200. De dieren worden niet meer in het wild gevangen. Ondanks dat Artis door fokken probeert dieren voor uitsterven te behoeden, stierf er in 1883 de laatste guagga (zebrasoort) ter wereld. Artis heeft trouwens nog meer bijzonderheden: homo pinguïns, biseksuele makaken en man-man-koppels vale gieren.
Wat kost dat nou?
Per dag kost Artis €60.000. Dat is bijna 22 miljoen per jaar. Dit is onder andere voor het: verzorgen van dieren, personeelskosten, onderhouden van het groen en 26 monumentenpanden en 54 gebouwen, waaronder dierenverblijven en horecagelegenheden.
Artis heeft jaarlijks 1,4 miljoen bezoekers. Leuk voor gezinnen, schoolreisjes, feestjes en zakenlunches. Je kunt een ruim dagdeel doorbrengen in de hoofdstedelijke dierentuin. Er zijn vaak speciale activiteiten. Vanaf 25 september 2021 zijn verschillenden corona-maatregelen losgelaten. Toch zijn er nog een aantal waar je rekening mee moet houden. Check dit op de Artis website, zo kom je niet voor verrassingen te staan.
Leuk dat jullie op Amsterdamexpo.nl zijn! Mijn naam is Robert, en ik woon al bijna 20 jaar in Amsterdam en houd ontzettend veel van deze prachtige stad. Ik probeer wekelijks iets leuks te vertellen over Amsterdam, maar dat lukt mij niet altijd 🙂
